Page 3 - E-BOOK3
P. 3
ข้อบ่งชี้ในการจัดฟัน
เรียบเรียงโดย ส�านักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย
การจัดฟันที่เป็นการรักษาทางทันตกรรมนั้นจะเป็นการแก้ไขความผิดปกติของการเรียงตัวของฟัน
ให้กลับเข้าสู่ต�าแหน่งที่ควรจะเป็น เพื่อให้การสบระหว่างฟันบนและฟันล่างมีความสัมพันธ์ที่ถูกต้องซึ่งจะเป็น
ผลดีต่อการบดเคี้ยวอาหาร สุขภาพของฟัน รวมทั้งเนื้อเยื่อรอบๆฟันด้วย นอกจากนี้ยังช่วยปรับให้รูปลักษณะ
ของใบหน้าและการยิ้มแลดูดีขึ้นซึ่งผู้ที่ให้การรักษาจะต้องเป็นทันตแพทย์เท่านั้น
เนื่องจากหญิงตั้งครรภ์มีโอกาสเกิดปัญหาสุขภาพช่องปากได้ง่ายแต่ไม่สะดวกที่จะเข้า
รับการรักษา ดังนั้นสิ่งที่ดีที่สุดคือการแนะน�าคู่สมรสให้วางแผนการมีลูก โดยเตรียมตัวให้ ข้อบ่งชี้ในการจัดฟัน
พร้อมก่อนการมีลูกและการเตรียมพร้อมนี้ควรรวมถึงการดูแลรักษาสุขภาพช่องปากด้วย
อย่างไรก็ตามหญิงตั้งครรภ์ส่วนใหญ่ยังไม่ได้รับค�าแนะน�าให้เตรียมพร้อมในเรื่องนี้ ดังนั้นในการ การจัดฟัน คือการจัดเรียงฟันให้อยู่ในต�าแหน่งที่ถูกต้องท�าให้การสบฟันถูกต้อง เพื่อให้อวัยวะ
รับฝากครรภ์จึงควรสอบถามถึงปัญหาเกี่ยวกับเหงือกและฟัน รวมทั้งส่งต่อหญิงตั้งครรภ์ที่มา ที่เกี่ยวข้องกับการบดเคี้ยวสามารถท�าหน้าที่ได้ดี โดยต้องมีข้อบ่งชี้หรือความจ�าเป็นที่ต้องจัดฟัน
ฝากครรภ์ครั้งแรกทุกคนให้ไปรับการตรวจสุขภาพช่องปากกับทันตบุคลากรการดูแลสุขภาพ ที่ส�าคัญ เช่น ฟันเก ฟันห่าง ฟันยื่น ฟันเหยิน เป็นต้น ซึ่งลักษณะเหล่านี้เป็นลักษณะที่ท�าให้การ
ช่องปากช่วงตั้งครรภ์ แนะน�าให้แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้งด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ และ สบฟันผิดปกติ บดเคี้ยวล�าบากหรือเคี้ยวแล้วเจ็บข้อต่อขากรรไกรหรือมีเศษอาหารไปติด
ใช้ไหมขัดฟันทุกวันเพื่อให้หญิงตั้งครรภ์แปรงฟันตนเองได้อย่างมีคุณภาพ ควรฝึกหญิงตั้งครรภ์ ท�าให้แปรงฟันล�าบาก เกิดฟันผุเหงือกอักเสบและอื่นๆ การจัดฟันจะช่วยแก้ปัญหาเหล่านี้ได้
แปรงฟันวิธีขยับ-ปัด โดยใช้สีย้อมคราบจุลินทรีย์ เพื่อให้ทราบว่ามีบริเวณใดบ้างที่ยังท�าความสะอาด ความสวยงามจะเป็นผลตามมาจากการเรียงตัวของฟันในต�าแหน่งที่ถูกต้อง และที่ส�าคัญ
ได้ไม่ดี จะได้ใส่ใจต่อการแปรงฟันบริเวณนั้นให้มากขึ้น ในกรณีที่มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน แนะน�า การจัดฟันต้องท�าโดยทันตแพทย์จริงๆ เท่านั้น
ให้รับประทานอาหารครั้งละน้อยๆ วันละหลายครั้งและใช้ผงฟู (baking soda หรือ sodium
bicarbonate) ประมาณ 1 ช้อนชาต่อน�้า 1 แก้ว อมบ้วนปากหลังอาเจียนเพื่อช่วยปรับสภาพกรด
ในช่องปากให้เป็นด่าง หรือแปรงฟันหลังอาเจียน โดยใช้แปรงสีฟันขนอ่อนและยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ การดูแลสุขภาพช่องปากขณะจัดฟัน
เพื่อป้องกันการสลายของแร่ธาตุบริเวณผิวเคลือบฟัน การเคี้ยวหมากฝรั่งปราศจากน�้าตาลหรือ 1. หลีกเลี่ยงการเคี้ยวอาหารแข็ง เหนียวและกรอบทั้งหลาย เช่น การเคี้ยวน�้าแข็ง ปลาหมึก ถั่ว
ผสมไซลิทอลหลังรับประทานอาหารจะช่วยกระตุ้นการไหลของน�้าลายช่วยชะล้างช่องปากจึงมีผล ลูกอม ท๊อฟฟี่ และหมากฝรั่ง เพราะจะท�าให้เครื่องมือจัดฟันหลุดได้
ดีช่วยป้องกันฟันผุในกรณีที่หญิงตั้งครรภ์มีปัญหาสุขภาพช่องปาก ควรแนะน�าและกระตุ้นให้ไป 2. การรับประทานผัก ผลไม้ ควรตัดแบ่งเป็นชิ้นเล็กพอค�าและเคี้ยวด้วยฟันกรามข้างหลังควรเลือก
รับบริการตรวจรักษาตามการนัดของทันตบุคลากรการรักษาทางทันตกรรมในช่วงการตั้งครรภ์ รับประทานของอ่อน ๆ
สามารถท�าได้แต่การวางแผนให้บริการแก่หญิงตั้งครรภ์ ทันตแพทย์ผู้ให้การรักษาต้องพิจารณา 3. ในระยะแรกของการจัดฟันมักจะเจ็บฟันและอาจมีแผลเกิดขึ้นในช่องปาก ซึ่งอาการจะค่อยๆ
ปัจจัยเกี่ยวข้องอื่นๆเพิ่มขึ้นคือ ต้องค�านึงถึงอายุครรภ์พฤติกรรมของหญิงตั้งครรภ์ที่อาจเป็นผลเสีย ทุเลาลงในสัปดาห์ที่ 2 การลดการระคายเคืองโดยน�าขี้ผึ้งที่ได้รับจากทันตแพทย์ทาปิดทับบริเวณ
ต่อสุขภาพ ประวัติสุขภาพและการได้รับยา โดยช่วงเวลาที่เหมาะสมที่สุดที่จะให้หญิงตั้งครรภ์ ที่แหลมคมและดื่มน�้าให้มากขึ้นจะท�าให้แผลหายเร็วขึ้น
ไปรับบริการรักษาปัญหาในช่องปากคือระยะ 2nd trimester ซึ่งเป็นช่วงเวลาระหว่างอายุครรภ์ 4. ถ้ามีลวดเส้นเล็กๆงอมาแทงริมฝีปากหรือแก้ม ให้ใช้ของไม่มีคม เช่น ยางลบปลายดินสอเช็ด
4 - 6 เดือน หรือระหว่างสัปดาห์ที่ 14 - 20 (ในช่วงอายุครรภ์ 1 - 3 เดือนแรก ไม่เหมาะจะไปรับ แอลกอฮอล์ กดปลายลวดเข้าไป
บริการทันตกรรมเพราะหญิงตั้งครรภ์มักมีอาการแพ้ท้อง และอาจเกิดความเครียดได้ง่าย 5. แปรงฟันทุกครั้งหลังรับประทานอาหาร
ส่วนระหว่างช่วงอายุครรภ์ 7 – 9 เดือน ครรภ์จะมีขนาดใหญ่ ไม่สะดวกที่จะนอนท�าฟัน) เพื่อลดการเกิดฟันผุในระหว่างการจัดฟัน Package 03
6. ในระหว่างการจัดฟันควรพบทันตแพทย์
เพื่อขูดหินปูน ท�าความสะอาดฟันและตรวจ
ฟันผุทุก ๆ 6 เดือน
ครอบครัวสดใสใส่ใจดูแล
Smart and Healthy family 49
